Khám phá các loại Gạo tẻ nương Tây Bắc

Trước mỗi vụ gặt lúa nương đoàn "Nông Sản Tây Bắc" luôn tổ chức chuyến đi lên các điểm vùng trồng lúa nương ngon nhất của vùng Tây Bắc. Tại đây chúng tôi gặp gỡ bà con, thăm hỏi và trò chuyện. Mỗi một chuyến đi như vậy chúng tôi lại vỡ ra càng nhiều, và thu hoạch được nhiều kiến thức về cây lúa nương, về gạo nương đặc sản.

Những kiến thức quý giá đó chúng tôi tiếp thu và học hỏi từ người dân bản địa, họ là những người già trong bản, họ là những người có thâm niên về trồng lúa nương từ đời này sang đời khác. Với kiến thức thu hoạch được sẽ giúp "Nông Sản Tây Bắc" có đủ kiến thức nhìn nhận và lựa chọn được các loại lúa nương ngon nhất của vùng để tạo ra những hạt gạo được gọi chính xác là gạo đặc sản vùng Tây Bắc.
Những kiến thức quý giá đó đã được "Nông Sản Tây Bắc" khái quát về các loại gạo đặc sản vùng Tây Bắc qua bài viết này, mời các bạn cùng đọc và cảm nhận:

Để nói đến vùng Tây Bắc thì gạo là nét văn hoá đặc sắc trong đó có một loại gạo mang đậm nét của Tây Bắc đó chính là "Gạo Tím". Đây là loại lúa gạo đặc sản có giống xuất phát từ bản địa nội vùng của người H'Mông hay còn gạo người Mèo. Gạo này chia làm 2 loại, Loại bóc lớp trấu để thô là thành gạo lứt người dân gọi nó là gạo lứt đen, loại thứ 2 gạo xát mộc người dân gọi là gạo nương tím.

1. GẠO NƯƠNG TÍM TÂY BẮC – MÓN QUÀ TỪ ĐẤT TRỜI VÙNG CAO.
Đặc điểm của gạo nương Tây Bắc cho cơm dẻo, mềm, không nở mà hạt cơm săn, ăn cơm có vị ngọt hậu. Gạo khi nấu có mùi thơm nhẹ không nồng, chuẩn mùi thơm tự nhiên không hương liệu, không chất bảo quản, không hóa chất độc hại. Khi gạo mùa lúa mới sờ gạo có nhựa dính tay, thơm mùi lúa mới. Thóc đến giữa vụ xuống thóc rồi hạt gạo sẽ khô hơn, nhưng khi nấu cơm lên vẫn dẻo mềm, thoang thoảng mùi thơm tự nhiên, ăn ngon không bị ngấy.
Gạo Nương Tím Tây Bắc có vị dẻo đậm đà đặc trưng khác hẳn với những loại gạo tẻ được trồng trên những vùng đất khác.

Đối tượng sử dụng:
- Gạo Nương Tím Chứa nhiều chất chống oxy hoá như anthocyanin và polyphenol: Tác dụng của những chất chống oxy hóa từ gạo tím là ngăn chặn các gốc tự do làm tổn thương các tế bào và giúp người bệnh cải thiện sức khỏe tim mạch. Trong khi đó, bệnh nhân tiểu đường là nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch. Như vậy, gạo nương tím cũng khá phù hợp với những trường hợp mắc bệnh tiểu đường.
Lưu ý khi sử dụng:
- Dù có chỉ số GI thấp hơn nhiều loại thực phẩm khác nhưng gạo nương tím vẫn có chứa một lượng đường nhất định. Do đó, bạn cũng không nên ăn quá nhiều để phòng ngừa tình trạng đường huyết đột ngột tăng cao. Người bệnh cần lưu ý kiểm soát khẩu phần ăn và kết hợp gạo nương tím cùng những loại đồ ăn có chứa chất béo và protein với mục đích làm chậm quá trình tiêu hóa và kiểm soát đường huyết hiệu quả.
- Sử dụng hợp lý: Bạn nên tiêu thụ gạo nương tím một cách phù hợp. Nên kết hợp thực phẩm này với nhiều loại rau, thực phẩm có chứa đạm và chất béo lành mạnh để tạo ra những bữa ăn đủ dinh dưỡng, thơm ngon mà vẫn đảm bảo giúp bạn kiểm soát đường huyết hiệu quả.

Hướng dẫn cách nấu:
Cách 1: Đong gạo theo khẩu phần, Vo nhẹ qua 1 lần nước, cho nước ngập mặt gạo tỷ lệ 1:1,2 và bật chế độ nấu như bình thường.
Cách 2: Vo gạo nhẹ qua 1 lần nước, cho nước ngập mặt gạo tỷ lệ 1:1, sau đó ủ tầm 30p trong nồi rồi mới bật chế độ nấu. Như vậy hạt cơm sẽ mềm đều, dẻo đều và giữ được vị của cơm.
Cách 3: Ngâm 5-6 tiếng sau đó vớt gạo nhẹ nhàng, tránh gãy nát hạt gạo, cho gạo vào trõ đồ xôi, hoặc xửng hấp, bạn sẽ được một món xôi nương tím thơm ngon dẻo mềm mà ăn không ngán. Có thể thêm chút muối cơm sẽ đậm đà hơn.

2. GẠO LỨT ĐEN:
Gạo Lứt Đen là loại gạo nổi tiếng, có nguồn gốc lâu đời và còn được gọi tắt là Gạo Đen. Gạo Lứt Đen chỉ xát vỏ trấu ngoài còn nguyên vỏ cám bên trong. Gạo Lứt Đen là loại gạo thực dưỡng dành cho người ăn kiêng, giảm cân và tiểu đường.
Đối tượng sử dụng:
- Gạo lứt đen, còn được gọi là “gạo tím nguyên cám” hoặc “gạo lứt than”, nổi bật với màu sắc tím đậm nhờ vào sự hiện diện của sắc tố anthocyanin. Sắc tố này không chỉ mang lại màu sắc đặc trưng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc chống oxy hóa mạnh mẽ.

Ngoài ra, nó còn chứa hơn 23 hợp chất thực vật với đặc tính chống oxy hóa, bao gồm carotenoid và flavonoid. Gạo lứt đen còn có lượng calo thấp, nhưng lại cung cấp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng cho cơ thể.
- Gạo lứt đen phù hợp với nhiều đối tượng, đặc biệt là các đối tượng sau:
+ Người cần kiểm soát cân nặng.
+ Người mắc các vấn đề về tim mạch, huyết áp cao.
+ Người mắc bệnh tiểu đường.
+ Người bị dị ứng với gluten.
+ Người rối loạn tiêu hoá, đầy hơi chướng bụng và táo bón.

Lưu ý khi sử dụng:
- Để tận dụng tối đa lợi ích dinh dưỡng từ gạo lứt đen, bạn cần tuân thủ các điều sau:
+ Tránh ăn quá nhiều vì lượng chất xơ cao trong gạo lứt đen có thể gây đầy hơi, khó tiêu.
+ Khi chọn gạo lứt đen, hãy ưu tiên các sản phẩm sạch và chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng.
+ Người mắc bệnh thận nên tránh sử dụng gạo lứt đen do hàm lượng phốt pho trong gạo tương đối cao.
+ Kết hợp gạo lứt đen với nhiều loại thực phẩm khác như rau củ quả để cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho cơ thể.
+ Duy trì thói quen tập luyện thể dục thể thao đều đặn.
+ Gạo lứt đen cần được ngâm từ 3-4 giờ trước khi nấu để hạt gạo mềm và dễ tiêu hóa hơn.

Hướng dẫn cách nấu:
Cách 1: Đong gạo theo khẩu phần, Vo nhẹ qua 1 lần nước, cho nước ngập mặt gạo tỷ lệ 1:1,2 và bật chế độ nấu như bình thường.
Cách 2: Ngâm 3-4 tiếng trước khi nấu. Vớt gạo nhẹ nhàng, sau đó cho gạo vào nồi, đổ nước ngập mặt gạo tỷ lệ 1:1 và bật chế độ nấu như bình thường.
Cách 3: Vo nhẹ qua 1 lần nước, cho nước ngập mặt gạo tỷ lệ 1:1, sau đó ủ tầm 30p trong nồi rồi mới bật chế độ nấu Như vậy hạt cơm sẽ mềm đều, dẻo đều và giữ được vị của cơm

Tiếp theo không thế thiếu được loại gạo này Gạo Séng Cù, đây là loại gạo từ giống nội vùng bản địa, gạo này chia ra làm các loại như: Gạo lứt Séng Cù, Gạo Séng Cù hạt dài và gạo Séng Cù hạt tròn.

3. GẠO LỨT SÉNG CÙ:
Gạo Lứt Séng Cù là loại gạo chỉ vừa mới bóc đi lớp vỏ trấu của thóc Séng Cù, hạt gạo Lứt Séng Cù vẫn còn lớp vỏ gạo màu xám bao bọc bên ngoài. Nếu giã sạch lớp vỏ này sẽ cho ra gạo trắng, loại chúng ta ăn hàng ngày.

Đối tượng sử dụng:

- Gạo lứt séng cù là loại gạo giàu vi chất dinh dưỡng, rất tốt cho người vừa ốm dậy, người ăn thực dưỡng, trẻ nhỏ và phụ nữ sau sinh, đặc biệt là người bị bệnh đái tháo đường typ 2. Gạo chứa rất nhiều chất xơ, protein, sắt và canxi.
- Gạo lứt có những tác động tốt đến các hoạt động của cơ thể và những tác dụng đó đều được đánh giá cao trong cả đông và tây y. Gạo lứt séng cù có những công dụng sau:
+ Tốt cho hệ thống thần kinh - cơ
+ Ngăn ngừa táo bón, nhuận tràng.
+ Kiểm soát lượng đường trong máu.
+ Ngăn ngừa nguy cơ ung thư ruột kết.
+ Giảm cholesterol trong máu và giảm nguy cơ hình thành các mảng bám trong lòng mạch. Ngăn ngừa các nguy cơ liên quan tới bệnh tim mạch.
+ Thúc đẩy quá trình đốt cháy mỡ thừa và giảm kích thước vòng eo.

Lưu ý khi sử dụng:
- Những người có chức năng tiêu hóa kém hoặc đã từng phẫu thuật đường tiêu hóa nên hạn chế ăn nhiều gạo lứt để tránh nguy cơ giãn nứt tĩnh mạch hoặc xuất huyết dạ dày.
- Những đối tượng có khả năng miễn dịch kém. Việc ăn nhiều gạo lứt có thể làm giảm hấp thụ chất béo và protein, ảnh hưởng tiêu cực đến hệ miễn dịch. Với người có hệ miễn dịch yếu, nên hạn chế gạo lứt và lựa chọn thêm thực phẩm giàu dưỡng chất khác.
- Người mắc bệnh thận cũng là nhóm đối tượng không nên sử dụng quá nhiều gạo lứt. Bởi loại gạo này chứa phốt pho và việc tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa phốt pho có thể gây ra các vấn đề sức khỏe cho người có vấn đề về thận.

Hướng dẫn cách nấu:
Bước 1: Vo gạo nhẹ nhàng với nước sạch khoảng 2 – 3 lần, tránh chà xát quá mạnh sẽ làm mất đi hàm lượng dinh dưỡng cao trong lớp cám gạo. Gạt phần nước vo gạo để nhặt và loại bỏ hết vỏ trấu trong gạo (nếu có).
Bước 2: Cho gạo vào nồi đã được rửa sạch sau đó đổ nước theo tỷ lệ gạo/nước 1,0 : 1,4 và ngâm Gạo trong 30 phút - 1 tiếng (ngâm Gạo ở nhiệt độ bình thường), theo kinh nghiệm nếu nấu cơm cho người lớn tuổi, ngâm Gạo bằng nước nóng (70 độ C) sẽ giúp mềm cơm hơn.
Bước 3: Sau khi ngâm Gạo được 30 phút-1 tiếng, nhấn nút nấu cơm như bình thường. Khi cơm sôi mùi thơm hương cốm sẽ lan tỏa khắp nhà. Trong quá trình nấu, bạn tuyệt đối không mở nắp nồi cơm cho đến khi cơm sôi (khoảng 15 – 20 phút). Có thể cho một chút muối cơm sẽ đậm hơn.

4. GẠO SÉNG CÙ HẠT DÀI: Gạo Séng Cù (hạt dài) “Séng cù - Đặc Sản Tây Bắc” được xay xát từ thóc Séng Cù loại thóc thơm, hạt to, mập dài. Hạt gạo Séng Cù có đặc điểm là hạt dài, to, màu trắng ngà, không bóng bẩy, hạt gạo mẩy đều cho chất cơm thơm, ngọt đậm đà, vị bùi và hàm lượng dinh dưỡng cao. Với thành phần chất dinh dưỡng cao hơn 25% các loại gạo khác, Gạo séng cù được coi như là báu vật vô giá của người dân Tây Bắc.
Hạt gạo được xát theo cách thủ công, vẫn còn giữ được lớp cám đầy dưỡng chất. Khi nấu chín hạt gạo nở đầy tròn trông đẹp mắt. Ăn vào có vị hơi ngòn ngọt, dẻo. Gạo có hương thơm ngát đặc trưng.

Đối tượng sử dụng: - Gạo Séng Cù không chỉ nổi bật với hương vị mà còn là nguồn cung cấp dinh dưỡng dồi dào. Hạt gạo chứa nhiều vitamin nhóm B, khoáng chất như sắt, magiê, và kẽm, giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện hệ miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa. Tốt cho tất cả mọi đối tượng già trẻ.
- Cơm Séng cù hạt dài dẻo mềm, hạt cơm rền, săn chắc, không bết dính, ngọt cơm thích hợp với những ai thích ăn cơm dẻo mà không bị ngấy. Về độ dẻo thơm thì gạo Séng Cù hạt dài vượt trội hơn hẳn so với gạo Séng Cù hạt tròn. Do đó, nếu ai yêu thích gạo dẻo thì đây sẽ là lựa chọn ưu tiên.

Lưu ý khi sử dụng:
- Những người hạn chế ăn tinh bột nên sử dụng vừa phải
- Gạo đầu mùa khi nấu Cho 1/3 đốt ngón tay nước từ mặt gạo lên. Cơm xôi lấy đũa đảo đều cơm cho thoáng nhựa. Khi cơm chín đảo lại cơm và ấn nút 1 lần nữa để tránh cơm bị nhão, sống sượng.
- Gạo Séng Cù mới thu hoạch sẽ chưa ráo nhựa nên nếu ăn ngay cơm sẽ dễ nhão hơn, không được dẻo mềm, thơm ngon như khi chúng ta để sau đó chừng 1 tháng. Vì vậy khi nấu cần cho bớt nước hơn bình thường và bảo quản gạo trong ngăn mát tủ lạnh là cách tốt nhất.
- Ngược lại, nếu gạo để lâu, trên 6 tháng thì mùi hương của gạo cũng sẽ nhạt bớt, cơm cứng hơn một chút. Vì vậy khi nấu nên cho thêm nhiều nước hơn một chút so với gạo đầu mùa.

Hướng dẫn cách nấu:
Bước 1: Vo gạo cần làm nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh sẽ làm mất chất dinh dưỡng. Gạn phần nước và nhặt loại bỏ hết trấu nếu có.
Bước 2: - Đong nước theo tỉ lệ 1 bát gạo đầy và 1 bát nước, bật chế độ nấu cơm như bình thường. Trong quá trình nấu tuyệt đối không mở nắp nồi cho đến khi cơm sôi được 15phút, và đánh tơi cơm.
- Bạn có thể nấu cơm bằng nồi cơm điện hay nồi gang đều được. Nếu muốn cơm bắt mắt hơn, khi nấu có thể thêm ít muối, bơ hoặc dầu để cơm bóng và hạn chế dính, cháy ở đáy nồi.
Bước 3: Sau khi nấu xong, nồi chuyển sang chế độ giữ ấm, lúc này có thể rút điện ra và để yên không mở nắp trong vòng 10-15 phút, giúp cơm khô bề mặt, chín đều và hạt cơm không bị dính vào thân nồi.

5. GẠO SÉNG CÙ HẠT TRÒN
Gạo Séng Cù (hạt tròn) “Séng cù - Đặc Sản Tây Bắc” được xay xát từ thóc Séng Cù loại thóc thơm, hạt to, mập. Hạt gạo Séng Cù có đặc điểm là hạt tròn, to, màu trắng ngà, không bóng bẩy, hạt gạo mẩy đều cho chất cơm thơm, ngọt đậm đà, hạt cơm săn, không nát, không bết dính, ăn không ngán, vị bùi và hàm lượng dinh dưỡng cao. Hạt gạo được xát theo cách thủ công, vẫn còn giữ được lớp cám đầy dưỡng chất. Khi nấu chín hạt gạo nở đầy tròn trông đẹp mắt. Ăn vào có vị hơi ngòn ngọt, dẻo. Gạo có hương thơm ngát đặc trưng.

Đối tượng sử dụng:
- Với thành phần chất dinh dưỡng cao hơn 25% các loại gạo khác, Gạo séng cù được coi như là báu vật vô giá của người dân tại Mường Khương, Với sản lượng thấp ( chỉ 80kg đến 1 tạ /1 sào bắc bộ ), để đến được tay người tiêu dùng , chúng tôi đã lặn lội đường xa để đưa về Hà nội đặc sản này.
- Gạo Séng Cù hạt tròn có hạt to, ngắn, mập mạp, hương thơm đậm, hạt gạo màu trắng ngà. Cơm gạo Séng Cù dẻo mềm, đậm đà, hạt săn, không nát, không bết dính, ăn không ngán, ngay cả khi để nguội cơm vẫn giữ được vị dẻo thơm đặc trưng, hấp dẫn. Phù hợp với những ai thích ăn cơm dẻo mềm.
- Gạo Séng Cù hạt tròn là một đặc sản Gạo Tẻ Nương Tây Bắc nhưng giá thành lại rất hợp lý, phù hợp với những gia đình đông người, đặc biệt trẻ nhỏ và người lớn tuổi đều thích, vì cho cơm mềm dẻo dễ ăn.

Lưu ý khi sử dụng:
- Những người hạn chế ăn tinh bột nên sử dụng vừa phải.
- Gạo đầu mùa khi nấu Cho 1/2 đốt ngón tay nước từ mặt gạo lên. Cơm xôi lấy đũa đảo đều cơm cho thoáng nhựa. Khi cơm chín đảo lại cơm và ấn nút 1 lần nữa để tránh cơm bị nhão, sống sượng.
- Gạo Séng Cù mới thu hoạch sẽ chưa ráo nhựa nên nếu ăn ngay cơm sẽ dễ nhão hơn, không được dẻo mềm, thơm ngon như khi chúng ta để sau đó chừng 1 tháng. Vì vậy khi nấu cần cho bớt nước hơn bình thường và bảo quản gạo trong ngăn mát tủ lạnh là cách tốt nhất.
- Ngược lại, nếu gạo để lâu, trên 6 tháng thì mùi hương của gạo cũng sẽ nhạt bớt, cơm cứng hơn một chút. Vì vậy khi nấu nên cho thêm nhiều nước hơn một chút so với gạo đầu mùa.

Hướng dẫn cách nấu:
Bước 1: Vo gạo cần làm nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh sẽ làm mất chất dinh dưỡng. Gạn phần nước và nhặt loại bỏ hết trấu nếu có.
Bước 2: Đong nước theo tỉ lệ 1 bát gạo đầy và 1 bát nước, bật chế độ nấu cơm như bình thường. Trong quá trình nấu tuyệt đối không mở nắp nồi cho đến khi cơm sôi được 15phút, và đánh tơi cơm.
Bạn có thể nấu cơm bằng nồi cơm điện hay nồi gang đều được. Nếu muốn cơm bắt mắt hơn, khi nấu có thể thêm ít muối, bơ hoặc dầu để cơm bóng và hạn chế dính, cháy ở đáy nồi.
Bước 3: Sau khi nấu xong, nồi chuyển sang chế độ giữ ấm, lúc này có thể rút điện ra và để yên không mở nắp trong vòng 10-15 phút, giúp cơm khô bề mặt, chín đều và hạt cơm không bị dính vào thân nồi.

Gạo đỏ hữu cơ đây cũng là loại gạo xuất phát từ giống nội vùng bản địa, gạo này cũng chia ra làm các loại: Gạo lứt đỏ và gạo nương đỏ.

6. GẠO LỨT ĐỎ DẺO:
Gạo lứt đỏ Điện Biên được chế biến từ giống lúa đỏ Điện Biên 6 tháng một vụ, chỉ xát vỏ trấu bên ngoài, còn nguyên lớp vỏ cám bên trong. Là loại gạo giàu vi chất dinh dưỡng, rất tốt cho người vừa ốm dậy và phụ nữ sau sinh. Gạo lứt đỏ Điện Biên hạt ngắn, tròn béo bề ngang nhìn giống gạo nếp. Gạo có lẫn hạt trắng và đỏ.

Đối tượng sử dụng:
- Cũng giống như các dòng gạo lứt khác gạo lứt đỏ Điện Biên cũng giữ lại nguyên lượng cám chứa rất nhiều thành phần dinh dưỡng đặc biệt trong gạo chứa tới 30% chất đạm. Bên cạnh đó, gạo lứt đỏ Điện Biên cũng chứa rất nhiều vitamin tốt cho sức khỏe giúp:
+ Ngăn ngừa các bệnh liên quan đến tim mạch.
+ Phòng chống một số loại bệnh ung thư như là ung thư vú.
+ Tốt cho trẻ em vừa chắc xương, vừa chống hen suyễn.
+ Hỗ trợ quá trình về sữa cho các mẹ khi mới sinh.
+ Hỗ trợ điều trị bệnh thiếu máu.
+ Giảm lượng cholesterol trong máu.
+ Giúp cơ thể no lâu.
+ Giảm khả năng béo phì.
+ Ngăn ngừa loãng xương, thoái hóa khớp.
+ Gạo lứt có chức năng kết nối và phân hủy các chất phóng xạ như thuốc trừ sâu, từ đó ngăn chặn hiệu quả sự hấp thụ các chất có hại trong cơ thể và ngăn ngừa ung thư.

Lưu ý khi sử dụng:
- Người bị tiểu đường, lượng đường trong máu cao không nên ăn gạo huyết rồng.
- Gạo lứt có nhiều photpho và kali hơn gạo trắng nên người bị bệnh thận cần hạn chế ăn.
- Người bệnh viêm túi thừa, bệnh tiêu chảy, viêm ruột, ung thư đại trực tràng, đã phẫu thuật đường tiêu hóa cần theo chế độ ăn ít chất xơ thì ăn gạo trắng tốt hơn gạo lứt...

Hướng dẫn cách nấu:
Cách 1: Đong gạo theo khẩu phần ăn, vo gạo nhẹ nhàng, cho gạo vào nồi, đổ nước tỉ lệ 1 gạo : 1,5 nước. Ngâm gạo trong nồi 30p, sau đó bật nút nấu như bình thường
Cách 2: Đong gạo theo khẩu phần ăn, ngâm gạo từ 3-5 tiếng đồng hồ, vớt gạo nhẹ nhàng, cho gạo vào nồi, đổ nước tỉ lệ 1 gạo:1 nước, và bật nút nấu như bình thường

7. GẠO NƯƠNG ĐỎ TÂY BẮC:
Gạo nương đỏ (gạo tẻ đỏ) Điện Biên được chế biến từ giống lúa đỏ Điện Biên 6 tháng một vụ, xát vỏ trấu bên ngoài, xát rối loại bỏ 30% lớp vỏ cám bên trong. Là loại gạo giàu vi chất dinh dưỡng, rất tốt cho người vừa ốm dậy và phụ nữ sau sinh.
Gạo nương đỏ (gạo tẻ đỏ) hữu cơ là loại gạo ngon, hạt gạo đỏ bên ngoài bên trong trắng, cơm mềm dẻo, mùi thơm nhẹ hấp dẫn và đặc biệt cơm vẫn dẻo khi còn để nguội.

Đối tượng sử dụng:
- Gạo nương đỏ (gạo tẻ đỏ) hữu cơ chứa nhiều hàm lượng dinh dưỡng như protein, chất xơ, vitamin nhóm B và các khoáng chất khác như sắt, canxi, magie, chất béo, chất đạm, selenium…
- Với hàm lượng dinh dưỡng cao, gạo nương đỏ rất tốt cho nhiều đối tượng, đặc biệt thai phụ, trẻ em, người mới ốm dậy, tiểu đường, ăn kiêng. Nguồn dinh dưỡng phong phú tạo nên nhiều lợi ích sức khoẻ khi sử dụng gạo nương đỏ (gạo tẻ đỏ) hằng ngày. Loại gạo quý này giúp bảo vệ tim mạch, tăng cường hệ cơ xương, hệ miễn dịch, hỗ trợ điều trị bệnh thiếu máu… Các lợi ích trên đặc biệt phù hợp với thai phụ và trẻ em.
- Gạo nương đỏ có chỉ số đường huyết thuộc vào nhóm thấp hoặc trung bình nên khá phù hợp với người bệnh tiểu đường và người ăn kiêng.
Ăn gạo nương đỏ thường xuyên giúp hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến máu, giảm nguy cơ bệnh tim, đột quỵ, phòng chống loãng xương, sỏi thận, điều hòa đường huyết,...và đặc biệt hữu hiệu trong việc làm đẹp da và giảm béo.
- Trong gạo nương đỏ có chứa một lượng lớn chất đường bột, chất đạm, chất xơ, dồi dào các vitamin, axit amin và khoáng chất tốt cho cơ thể. Ngoài ra, chúng còn thường được dùng làm bột dinh dưỡng cho trẻ em, thích hợp với những người cần hồi phục sức khoẻ sau khi ốm, hỗ trợ ngăn ngừa bệnh tim mạch, ung thư, béo phì.

Lưu ý khi sử dụng:
- Dù có chỉ số GI thấp hơn nhiều loại thực phẩm khác nhưng gạo nương đỏ vẫn có chứa một lượng đường nhất định. Do đó, bạn cũng không nên ăn quá nhiều để phòng ngừa tình trạng đường huyết đột ngột tăng cao. Người bệnh cần lưu ý kiểm soát khẩu phần ăn và kết hợp gạo nương đỏ cùng những loại đồ ăn có chứa chất béo và protein với mục đích làm chậm quá trình tiêu hóa và kiểm soát đường huyết hiệu quả.
- Sử dụng hợp lý: Bạn nên tiêu thụ gạo nương đỏ một cách phù hợp. Nên kết hợp thực phẩm này với nhiều loại rau, thực phẩm có chứa đạm và chất béo lành mạnh để tạo ra những bữa ăn đủ dinh dưỡng, thơm ngon mà vẫn đảm bảo giúp bạn kiểm soát đường huyết hiệu quả.

Hướng dẫn cách nấu:
Cách 1: Đong gạo theo khẩu phần, Vo nhẹ qua 1 lần nước, cho nước ngập mặt gạo tỷ lệ 1:1,2 và bật chế độ nấu như bình thường.
Cách 2: Đong gạo theo khẩu phần ăn, vo gạo nhẹ nhàng, cho nước ngập mặt gạo tỷ lệ 1:1, sau đó ủ tầm 20p trong nồi rồi mới bật chế độ nấu. Như vậy hạt cơm sẽ mềm đều, dẻo đều và giữ được vị của cơm.

8. GẠO TẺ RÂU
Loại GẠO NƯƠNG tiếp theo có hình dáng hạt lúa rất đặc biệt, mỗi hạt lúa đều có cái râu mọc rất dài chính do sự đặc biệt này mà người bản địa gọi nó là "GẠO RÂU" tên đầy đủ là GẠO TẺ RÂU hay còn gọi là Gạo Dâu Lai Châu, được bà con nông dân đồng bào các dân tộc huyện Phong Thổ trồng từ rất lâu, mang hương vị đặc trưng riêng biệt của vùng đất Lai Châu, hiện nay Gạo Tẻ Râu được trồng nhiều ở các cánh đồng của bà con Mường Than, Than Uyên, Lai Châu. Gạo hạt thon đều, đặc biệt thơm, cơm dẻo ngọt và có hậu vị mà không loại gạo nào có thể so sánh được. Là giống gạo đặc sản, đặc hữu gắn liền với văn hóa canh tác lúa nương, phụ thuộc phần lớn vào nước trời (nước mưa) để sinh trưởng của vùng Tây Bắc. Gạo hạt thon đều, đặc biệt thơm, cơm dẻo ngọt và có hậu vị mà không loại gạo nào có thể so sánh được Đi làm về ăn bát cơm thơm, dẻo nấu từ gạo râu như quên hết mọi mệt sau những giờ làm việc vất vả.

Đối tượng sử dụng:
- Gạo Tẻ Râu có chứa hàm lượng dinh dưỡng cao. Trong đó, hàm lượng tinh bột, protein, các loại vitamin (C,B1,E,…) của gạo Tẻ Râu có phần vượt trội hơn so với các loại gạo thông thường. Ngoài ra, trong gạo Tẻ râu còn chứa nhiều Niacin, Sắt, Canxi và chất chống oxy hóa. Hàm lượng calo trong gạo Tẻ Râu cũng được các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá tốt. Trong 100gr gạo Tẻ Râu có chứa tới 344 kcal. Hàm lượng calo này đủ để cung cấp năng lượng cho các hoạt động hàng ngày của bạn.
- Cơm gạo râu thích hợp với mọi đối tượng già trẻ, thích hợp với cả người thích chan canh hoặc ăn khô, đặc biệt cơm để nguội vẫn mềm, dẻo như lúc còn đang nóng. Bữa sáng của nhiều người Tây Bắc là bát cơm nguội gạo râu với một ít đồ ăn mặn. Mỗi người con của vùng đất biên cương khi đi xa nhớ về quê hương trong đó có cả nỗi nhớ bát cơm gạo râu đầu mùa.

Lưu ý khi sử dụng:
- Những người hạn chế ăn tinh bột nên sử dụng vừa phải
- Gạo đầu mùa khi nấu Cho 1/3 đốt ngón tay nước từ mặt gạo lên. Cơm xôi lấy đũa đảo đều cơm cho thoáng nhựa. Khi cơm chín đảo lại cơm và ấn nút 1 lần nữa để tránh cơm bị nhão, sống sượng.

Hướng dẫn cách nấu:
Bước 1: Vo gạo 1-2 lần bằng nước sạch, không nên vo kỹ quá sẽ làm mất chất dinh dưỡng của gạo.
Bước 2: Cho gạo vào nồi đã được rửa sạch sau đó đổ nước theo tỷ lệ gạo/nước: 1,0 : 1,2 và bật nút nấu cơm như bình thường.
Bước 3: Cơm chín lần 1 xới tơi, rồi bật lại lần 2 để cơm được ngon hơn.

9. GẠO TÁM TÂY BẮC:
Gạo Tám Tây Bắc đậm đà - ngọt cơm - ngon miệng. Gạo có nhiều chất dinh dưỡng, là kết tinh màu mỡ của tinh hoa đất trời, núi rừng thiên nhiên hùng vĩ.
Gạo tám thơm Điện Biên từ lâu đã nổi tiếng là loại gạo thơm ngon, dẻo như gạo nếp. Những hạt tám thơm Điện Biên thon nhỏ, đều, căng bóng và hơi đục nhưng khi nấu lại cho ra những chén cơm thơm phức, dẻo ngọt... Cơm khi nấu mềm dẻo, thơm nhẹ hương lúa tự nhiên, khi nhai kỹ sẽ có vị đậm và khá dính răng do gạo có nhiều nhựa, ngay cả khi để nguội, cơm vẫn giữ được vị dẻo thơm đặc trưng, hấp dẫn.

Đối tượng sử dụng:
- Mặc dù là đặc sản nhưng giá gạo tám Điện Biên lại có một mức giá cực hấp dẫn, phù hợp với túi tiền của người dân Việt nên ai cũng có thể thưởng thức loại gạo ngon, đặc sản này.
- Gạo Tám Tây Bắc có hàm lượng tinh bột cao, chứa nhiều chất dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất, protein, chất xơ, chất chống oxy hóa,…
- Theo nghiên cứu của các chuyên gia đã xác định được giá trị dinh dưỡng của gạo tám Điện Biên như sau:
+ Gạo tám Điện Biên là thực phẩm cực kỳ lành mạnh, tốt cho sức khỏe khi chúng không hề chứa natri, cholesterol, gluten và GMO tự nhiên.
+ Trong gạo tám Điện Biên cung cấp tới hơn 15 loại vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. Nổi bật trong số đó có thể kể tới axit folic, vitamin B, Kali, Magie. Selen, chất xơ, sắt và kẽm.
+ Mỗi chén gạo tám Điện Biên có tới 23% lượng axit folic mà cơ thể cần mỗi ngày. Nhờ vậy mà việc sản sinh, kích thích tế bào mới hình thành luôn hoạt động tốt nhất.
+ Trong loại gạo này cung cấp rất nhiều vitamin, protein và chất xơ, khoáng chất quan trọng cho cơ thể con người phát triển khỏe mạnh.
+ Gạo tám Điện Biên là nguồn cung cấp năng lượng tốt cho hoạt động của con người hàng ngày.
+ Hàm lượng amylose ở mức rất thấp so với các giống lúa khác, đảm bảo sức khỏe con người tốt nhất. Vì vậy Gạo Tám Tây Bắc phù hợp với tất cả các đối tượng già trẻ.
+ Gạo tám Điện Biên không chứa gluten nên những người mắc bệnh celiac hoàn toàn có thể an tâm sử dụng. Bên cạnh đó, loại gạo này còn rất dễ ăn, dễ tiêu hóa và ít nguy cơ dị ứng nhất.

Lưu ý khi sử dụng:
- Những người hạn chế ăn tinh bột nên sử dụng vừa phải.
- Gạo tám Điện Biên không ưa nước nên khi nấu, bạn nên cân nhắc thật kỹ việc cho lượng nước vừa đủ để tránh cơm bị bở, chảy nhiều nhựa, nhão nhạt cơm không ngon.
- Gạo đầu mùa khi nấu Cho 1/2 đốt ngón tay nước từ mặt gạo lên. Cơm xôi lấy đũa đảo đều cơm cho thoáng nhựa. Khi cơm chín đảo lại cơm và ấn nút 1 lần nữa để tránh cơm bị nhão, sống sượng.
- Kết hợp gạo tám Điện Biên với các loại đậu sẽ giúp cung cấp tất cả các axit amin thiết yếu và lượng protein hoàn chỉnh từ thực vật.

Hướng dẫn cách nấu:
Bước 1: Đong gạo theo khẩu phần ăn, vo gạo cần làm nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh sẽ làm mất chất dinh dưỡng. Gạn phần nước và nhặt loại bỏ hết trấu nếu có.
Bước 2: Đong nước theo tỉ lệ 1 bát gạo đầy và 1 bát nước, bật chế độ nấu cơm như bình thường. Trong quá trình nấu tuyệt đối không mở nắp nồi cho đến khi cơm sôi được 15phút, và đánh tơi cơm. Với công thức này đảm bảo cơm bung nở đều, tỏa ra hương thơm thanh dịu và có vị ngọt đậm đà.
Bạn có thể nấu cơm bằng nồi cơm điện hay nồi gang đều được. Nếu muốn cơm bắt mắt hơn, khi nấu có thể thêm ít muối, bơ hoặc dầu để cơm bóng và hạn chế dính, cháy ở đáy nồi.
Bước 3: Sau khi nấu xong, nồi chuyển sang chế độ giữ ấm, lúc này có thể rút điện ra và để yên không mở nắp trong vòng 10-15 phút, giúp cơm khô bề mặt, chín đều và hạt cơm không bị dính vào thân nồi.

Trên đây là những kiến thức quý giá mà chúng tôi tìm hiểu và thu thập từ những người dân bản địa, họ là những người già trong bản. Trong quá trình thu thập không thể tránh khỏi thiếu sót thông tin, rất mong các bạn sẽ cùng Nông Sản Tây Bắc tìm hiểu thêm về những đặc sản gạo nương vùng Tây Bắc nói riêng và các loại gạo đặc sản của đất nước Việt Nam nói chung.
Cảm ơn các bạn đã dành thời gian đọc hết bài viết của chúng tôi, kính chúc tất cả mọi người, quý khách hàng những điều tốt đẹp nhất trong cuộc sống.
Trân trọng.!